กลุ่มอาการที่รังไข่มีถุงน้ำจำนวนมาก หรือ PCOS (Polycystic Ovary Syndrome) เกิดจากฮอร์โมนส์แปรปรวน ความผิดปกติของต่อมใต้สมอง รังไข่ หรือมาจากพันธุกรรม ทำให้มดลูกผิดปกติ เกิดถุงน้ำรังไข่หลายใบ อันเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะอื่น ๆ ได้ อาทิ เยื่อบุโพรงมดลูกหนากว่าปกติ ภาวะตกไข่ไม่สม่ำเสมอ น้ำหนักเพิ่ม สิวขึ้น หน้ามัน ผมร่วง ขนดก ไปจนถึงภาวะการมีบุตรยาก
อาการที่ควรเฝ้าระวัง
-
ฮอร์โมนเพศชายเพิ่มขึ้นอย่างผิดปกติ (Andogen) ทำให้เกิดภาวะขนดก สิวขึ้น ผิวมัน หน้ามัน
-
น้ำหนักขึ้น
-
รอบเดือนไม่ปกติ ขาดหายติดต่อกัน 3 เดือนในผู้ที่ประจำเดือนมาสม่ำเสมอ
-
ประจำเดือนกะปริบกะปรอย
-
รอบประจำเดือนห่างมากกว่า 35 วัน
การตรวจคัดกรอง ภาวะรังไข่ทำงานผิดปกติ
เราสามารถตรวจวินิจฉัยความเสี่ยงจากอาการที่พบได้ ดังนี้
-
การซักประวัติ วินิจฉัยโดยแพทย์ การตรวจคัดกรองวิธีนี้เป็นการคัดกรองเบื้องต้นที่สามารถทำให้เลือกการตรวจและการรักษาได้ตรงจุดมากขึ้น
-
การตรวจภายใน โดยสูติ-นรีแพทย์
-
การอัลตราซาวด์ เพื่อตรวจสอบอวัยวะภายในด้วยคลื่นความถี่สูง
-
การเจาะเลือด ประเมินจากการตรวจฮอร์โมนส์ และตรวจวัดไขมัน
การรักษา
กรณีที่ตรวจพบภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ เราสามารถรักษาได้ด้วยวิธีดังนี้
-
การออกกำลังกาย ควบคุมอาหาร เราพบว่าการออกกำลังกายลดน้ำหนักมีผลทำให้ประจำเดือนมาอย่างสม่ำเสมอมากขึ้น รวมขึ้นการควบคุมอาหารยังลดความเสี่ยงการเกิดภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบได้อีกด้วย
-
การใช้ยาปรับฮอร์โมนส์ เนื่องจากถุงน้ำรังไข่นั้นมีความเกี่ยวข้องกับระดับฮอร์โมนส์ที่ผิดปกติ การได้รับยาเพื่อปรับให้เหมาะสมภายใต้การดูแลของแพทย์ จะช่วยอาการของภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบได้
-
การผ่าตัดถุงน้ำรังไข่